AHMET YESEVİ ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM YÖNETİMİ VE DENETİMİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI
TEYÖ-605 -Eğitim Planlaması ve Ekonomisi Dönem Ödevi
HAZIRLAYAN
102177125 Mehmet Emin ÖNDER
DANIŞMAN
Erdal GÜMÜŞ
ARALIK 2010
EKONOMİNİN EĞİTİMİN AMAÇLARI VE İÇERİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERi
ÖZET
Eğitim, insan davranışlarını istendik şekilde değiştirme ona yeni bir şekil verme sürecidir. Eğitim bu işlevini yerine getirirken insana bir takım bilgi ve beceriler kazandırır. Bunu yaparken de toplumsal kurumların etkisinde kalır.Bu kurumlardan biri de ekonomidir ve eğitimle arasında karşılıklı etkileşim vardır.Ekonomideki değişme ve gelişmeler eğitimi de etkiler.Ekonomi;tükenebilir kaynakların insanların ihtiyaçlarını karşılamak için en etkin bir şekilde kullanılması ,bu kaynakların arttırılması ve üretilen mal ve hizmetlerin bölüşümü ile ilgili konularla uğraşan bir bilim dalıdır.Toplumsal evrimin her aşamasında ekonominin eğitim üzerindeki etkileri gözlenmiştir.Ekonomik yapıda meydana gelen değişmeler ve gelişmeler eğitimi de etkilemiştir.Eğitim,yetiştireceği insan sayısını ve onlara kazandıracağı nitelikleri belirlerken ekonominin istek ve beklentilerini göz önünde bulundurmalıdır.Ekonominin talep ettiği alanlarda ,talep ettiği sayıda ve talep ettiği nitelikleri kazanmış insan gücü yetiştirmelidir.Eğitimin nitelikli üreticilerin yanında bilinçli tüketicilerde yetiştirmesi gerekmektedir.Çünkü insanların gelirleri sınırlı buna karşılık ihtiyaçları sınırsızdır.Ancak bu nitelikleri kazanmış bir insan geliri ile gideri arasında bir denge kurabilir.
GİRİŞ
İnsanın içinde bulunduğu doğal ve sosyal çevre sürekli olarak değişmekte ve yeni yaşam koşulları oluşmaktadır. İnsan neslini devam ettirebilmek için bu oluşan yaşam koşullarına ayak uydurmak zorundadır. Bunu yapabilmesi için bir takım iç güdüsel ve öğrenilmiş tepkilere ihtiyacı vardır. Bu tepkiler gerek nicelik gerekse nitelik açısından yeterli düzeyde değildir. Bunu yeterli hale getirmek için zamanla eğitim denen olgu ortaya çıkmıştır. Eğitimle insanın istendik olmayan davranışları değiştirilir.Yerine istendik olan davranışlar kazandırılarak insan yeniden biçimlendirilir.
EĞİTİMİN AMAÇLARI
Eğitimin önceden saptanmış amaçları vardır.Eğitimin amaçlarını belirlerken bireyin ilgileri,yetenekleri, gereksinimleri, bedensel ve zihinsel gelişim düzeyi;diğer yandan da bireyin içinde yaşadığı doğal ve toplumsal çevre göz önünde bulundurulur.Toplumun sosyal ,siyasal,ekonomik gereksinimleri dikkate alınır. O nedenle eğitimin amaçlarını bireye, topluma, çevreye ve insanlığa yönelik amaçlar olmak üzere dört maddede toplamakmümkündür. Bunlardan başka birde bunların hepsini kapsayan ekonomi vardır.Aslında yaşamın temel taşı ekonomidir.Ekonomi olmadan hiçbir şey olmaz.
EKONOMİ EĞİTİM İLİŞKİSİ
İnsanın , hayatını devam ettirebilmesi için karşılanması gereken doğal ve sosyal gereksinmeleri sınırsızdır.Gereksinmelerin sınırsız olmasına karşılık gücün sınırlı olması ,insanın karar ve eylemlerinde rasyonel davranmasını gerektirmiştir.İşte ekonomi bu gereksinimden doğmuştur.Ekonomi ile eğitim arasında karşılıklı bir etkileşim söz konusudur.Ekonomi iyi olursa eğitimde iyi olur ekonomi kötü olursa bu eğitimde ciddi sıkıntılara yol açar ve eğitimi olumsuz yönde etkiler.
EKONOMİNİN EĞİTİM ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Ekonominin avcılık ve toplayıcılığa dayandığı ilkel göçebe toplumlardan sanayi toplumuna değin toplumsal evrimin her aşamasında ekonomi eğitimi etkilemiş ,eğitimin amaçları ve içeriği üzerinde belirleyici bir rol oynamıştır.Türk eğitim sisteminin amaçları ve içeriği üzerinde de ekonomi etkisini göstermiştir.Özellikle 1739 sayılı,Milli Eğitim Temel Kanununun,Türk Milli Eğitiminin Amaçlarının 3 maddesinde bu etki kendisini açıkça göstermektedir.
Eğitimin bu amacı analiz edildiğinde hem bireyi hem de toplumu ekonomik yönden geliştirmeye yönelik bir içerik taşıdığı görülür.Buna göre eğitim,bireyin ilgi ve yeteneğini geliştirmeyi,bireye ilgi ve yeteneğine uygun bir meslek kazandırmayı , onu üretken hale getirerek toplumun refah düzeyini yükseltmeyi, ekonomik kalkınmayı sağlamayı ve Türk toplumunu çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırmayı amaç edinmiştir.Eğitimin ekonomik amaçlarını gerçekleştirebilmesi için okullarda ekonomi derslerinin okutulması zorunludur; üretim, tüketim, değişim, bölüşüm gibi konularla ilgili bilgi ve becerilerin öğrencilere verilmesi gerekir
Her ülkenin öncelikli amacı ekonomik yönden kalkınmak ve gelişmiş toplumlar düzeyine ulaşmaktır.Bu da mal ve hizmet üretiminde niteliği ve niceliği arttırarak toplumun refah düzeyini yükseltmesine bağlıdır.
Ekonomik kalkınma ile eğitim arasında yakın bir ilişki vardır.Kalkınmanın ihtiyaç duyduğu insan gücü eğitim tarafından yetiştirilir.Eğitilmiş insan gücü ekonominin en önemli üretim faktörlerinden biridir.Böyle bir insan gücü daha az zaman ,emek ve para harcayarak daha çok ve daha kaliteli mal ve hizmet üretir.Eğitimin yetiştirdiği insan gücü ile ekonominin talepleri arasında bir dengenin olması gereklidir.Eğer dengesizlik varsa bu durum beraberinde bir takım sorunlar getirebilir.Talebin üstünde insan gücü yetiştirilmesi işsizlik,gizli işsizlik, ücretlerde dengesizlik, kalitesiz mal ve hizmet üretimi, beyin göçü gibi sorunlara neden olabilir.Talebin altında insan gücü yetiştirilmesi durumunda ise yeteri kadar iş gücü temin edilemediği için kurumların mal ve hizmet üretimi düşebilir, hatta bu kurumlar çalışamaz hale gelebilir.
SONUÇ
Eğitim toplumsal bir olgudur. Eğitim, amaçlarını ve bu amaçlara uygun içeriği belirlerken ekonomiden de etkilenir. Ekonominin çeşitli düzeylerde eğitim görmüş insan gücüne gereksinimi vardır. Ekonominin tarım, sanayi ve hizmet sektörlerindeki gereksinimlerini karşılayacak nitelikteki ve nicelikteki insan gücünü eğitim yetiştirir. Eğitim, Bu işlevi ile ekonomik kalkınmaya katkıda bulunur. Bu katkı ekonominin insan gücü talepleri ile eğitimin yetiştirdiği insan gücü arasında bir dengenin kurulmasına bağlıdır.Ülkemizde bu denge kurulamamıştır. Ekonomi , kalkınmak için gereksinim duyduğu insan gücünü temin etmekte sıkıntı yaşamakta ve bundan olumsuz yönde etkilenmektedir. Dolayısıyla ekonomi ve eğitim karşılıklı etkileşirken birbirini olumlu ve olumsuz yönde etkiler.